Hastomp buan

N’eus ket keit-se zo ‘h eo marvet un eontr kozh din. Arru e oa tost da gant vloaz. Betek ar fin ‘neus bevet gant e wreg en e venaj, war ar maez, hag alies ‘h aen da welet anezhe.  Mat e oa e damm gokenn c’hoazh, minabl. Soñj ‘na deus ur bern traoù. Ur blijadur e oa klevet anezhañ o komz deus e vuhez, al labour er menaj, al loened hag ar plantoù, ar brezel, kredennoù ar bobl… Kement a draoù a desken du-hont ken a raen “ma daou skolaer brezhonek” dioute. Ordin n’eus ket bet komzet  ‘met brezhoneg etreze. Stag e oant deus yezh ar vro, ha lorc’h oa enne ober skol d’unan yaouank evelton. Ha pegen brav o yezh dezhe, ma doue ! Geriennoù kozh, distagadurioù dic’hortoz, troioù-lâr, krenn-lârioù, fentigelloù, rimastelloù… bep tro oa fonnus an eost.

Aet eo d’an anaon. Achu eo ar c’haozeadennoù en-dro d’ur werennad win, deus taol pe war al leur, oc’h heoliañ. Aet eo, gantañ tout ar pezh a oare, gouiziegezh ur paour-kaezh menajer desket-kaer war e endro ha sevenadur dre-gomz e bobl. Ul “levraoueg vev” ‘meump kollet. Ha bep ma tremen an amzer e kollomp teñzorioù eveltañ. N ‘eus ket amzer da goll. En-dro dimp zo tud kozh-mat, n’eo ket sur e vefont aze a-benn dek vloaz ac’hann. Gant pep hini anezhe emañ teñzorioù bihan hon sevenadur-bobl. Gante emañ ton gwir ar brezhoneg hag ijin ar yezh. Emaint o c’hortoz ac’hanomp. Hastomp buan da vont davite, d’en em veskiñ, yaouank ha kozh, evit saovetaat ar muiañ ma c’hallomp.

Le décès récent d’un grand-oncle très âgé, chez qui j’allais régulièrement faire du collectage en breton, vient rappeler avec acuité dans quelle situation d’urgence nous sommes. Il y a encore de nombreux anciens autour nous, véritables mémoires vivantes de la culture de notre peuple. Ne perdons pas de temps, allons à leur encontre tant qu’ils sont là, recréons du lien et récoltons tout ce qui peut encore l’être de ce patrimoine oral. Il sera bientôt trop tard.